Με τον Μάιο να βαίνει προς το τέλος του και τους καλοκαιρινούς μήνες να βρίσκονται μια ανάσα μακριά μας, τα μεγαλύτερα μετεωρολογικά μοντέλα μας δίνουν ακόμα μία, επικαιροποιημένη και πιο οριστική εκτίμηση για τις καιρικές συνθήκες του φετινού καλοκαιριού με εικόνα τριμήνου αλλά και αναλυτικά για κάθε ένα μήνα ξεχωριστά.
Μετά από μια άνοιξη που κύλησε με αρκετά ”σκαμπανεβάσματα”, μεγάλο ενδιαφέρον αποτελεί να δούμε τι θα πρέπει να περιμένουμε για το επόμενο διάστημα, με την φοβία ότι το κλίμα συνεχώς αλλάζει και ότι οι μήνες γίνονται πλέον πιο θερμοί και ξηροί, απειλώντας σημαντικά τον πλανήτη μας.
Μια γενική εικόνα για το καλοκαίρι 2025
Γενικά, μπορούμε να δούμε ότι η μεταβατική περίοδος από την άνοιξη προς το καλοκαίρι θα είναι αρκετά δυναμική σε όλη την Ευρώπη, με τη διέλευση μιας ισχυρής ανωμαλίας χαμηλής πίεσης που θα φέρει μια περίοδο αστάθειας την επόμενη εβδομάδα.
Τι γίνεται όμως με την αρχή του καλοκαιριού και την υπόλοιπη σεζόν;
Η περίοδος που θα επικεντρωθούμε είναι οι μήνες Ιούνιος, Ιούλιος και Αύγουστος. Αυτή η περίοδος καλύπτει το μετεωρολογικό καλοκαίρι και αποτελεί την κορύφωση της θερμής εποχής, καθώς περιλαμβάνει τους τρεις θερμότερους μήνες του έτους για το βόρειο ημισφαίριο.
Θα εξετάσουμε τις μακροπρόθεσμες τάσεις από τα συστήματα πρόγνωσης ECMWF και C3S. Το ECMWF είναι στατιστικά το πιο αξιόπιστο μοντέλο μακροπρόθεσμων προβλέψεων, οπότε συνήθως ξεκινάμε με αυτό για να δούμε τις πρώτες τάσεις.
Γενικά, το μοντέλο ECMWF θεωρείται κορυφαίο όσον αφορά την «αξιοπιστία». Όμως, κανένα σύστημα μακροπρόθεσμων ή εποχικών προβλέψεων δεν μπορεί να χαρακτηριστεί πραγματικά «αξιόπιστο». Αυτό συμβαίνει επειδή εξετάζουμε μόνο τάσεις και την εξέλιξη των καιρικών μοτίβων σε μεγάλη κλίμακα και για παρατεταμένες χρονικές περιόδους.
Ρίχνοντας μια πιο γενική ματιά στο καλοκαιρινό αυτό τρίμηνο, οι εκτιμήσεις των προγνωστικών μοντέλων μπορούμε να πούμε ότι δεν προκαλούν κάποια ιδιαίτερη έκπληξη, καθώς διακρίνονται θετικές θερμοκρασιακές αποκλίσεις και μικρές, ουδέτερες αποκλίσεις στο θέμα του υετού.
Παρακάτω βλέπουμε έναν χάρτη εκτίμησης θερμοκρασιακής ανωμαλίας επιφάνειας (2m) και μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι στο σύνολο σχεδόν της Ευρώπης, οι αποκλίσεις είναι θετικές κατά +0.5 μέχρι και +2 βαθμούς.
Οι εντονότερες θερμικές ανωμαλίες προβλέπονται στην κεντρική Ευρώπη, αλλά και σε ορισμένα δυτικά τμήματα. Αυτό υποδηλώνει μια πολύ πιθανή κυριαρχία συστημάτων υψηλής πίεσης, με τα συστήματα χαμηλής πίεσης να ωθούνται βορειότερα από το συνηθισμένο.
Στη χώρα μας, μπορούμε να δούμε πως αυτές οι αποκλίσεις θετικές κατά 1 με 2 βαθμούς πάνω από τον μέσο όρο θερμοκρασίας για την συγκεκριμένη περίοδο.
Από την άλλη πλευρά, σε ότι αφορά τις βροχοπτώσεις, σύμφωνα με τον ακόλουθο χάρτη, οι συνθήκες προβλέπονται πιο ξηρές για το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης κάτω από τη ζώνη υψηλής πίεσης. Ωστόσο, προβλέπονται πιο υγρές συνθήκες στα βόρεια άκρα του Ηνωμένου Βασιλείου και της Σκανδιναβίας, λόγω της δυτικής ροής που προκαλεί ένα σύστημα χαμηλής πίεσης πολύ βορειότερα.
Στη χώρα μας, προβλέπονται πιο ξηρές συνθήκες από το κανονικό, με πιθανότητα 50-60%, δίνοντας μας λιγότερο υετό κατά 10 με 20mm από τον μέσο όρο.
Μια παρόμοια συνολική εικόνα για το καλοκαίρι μας δίνει και το C3S multi-system seasonal forecast, το οποίο βασίζεται σε δεδομένα από διάφορα προηγμένα συστήματα εποχικών προγνώσεων. Τα κέντρα που παρέχουν σήμερα προβλέψεις στο C3S είναι: το ECMWF, το Met Office, η Météo-France, η Γερμανική Μετεωρολογική Υπηρεσία (DWD), το Ευρω-Μεσογειακό Κέντρο για την Κλιματική Αλλαγή (CMCC), η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (NCEP), η Ιαπωνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (JMA) και ο Οργανισμός Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής του Καναδά (ECCC).
Οι θερμοκρασιακές αποκλίσεις στην χώρα μας από τη συγκεκριμένη εκτίμηση βρίσκονται κοντά στους + 1,0°C με + 2,0°C, ενώ οι υετικές αποκλίσεις είναι μικρότερες από τον μέσο όρο, με πιθανότητα 40-50%.
Οι θερμοκρασιακές αποκλίσεις για την υπόλοιπη Ευρώπη βρίσκονται σε παρόμοια επίπεδα με αυτά της χώρας μας, ενώ πιο ξηρός καιρός προβλέπεται κυρίως στα κεντρικά και στα ανατολικά – βορειοανατολικά τμήματα.
Οι εκτιμήσεις ανά μήνα – Ιούνιος
Ξεκινώντας με τον Ιούνιο -που βρίσκεται πιο κοντά μας χρονικά- και τις θερμοκρασιακές του αποκλίσεις, η εκτίμηση του ECMWF δείχνει θερμότερες συνθήκες για το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Πιο θερμός προβλέπεται ο Ιούνιος για την δυτικά και βόρεια Ευρώπη. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο Ιούνιος φαίνεται πως θα είναι ο πιο ”light” μήνας θετικών θερμοκρασιακών αποκλίσεων.
Σε ότι αφορά τη χώρα μας, οι αποκλίσεις από τον μέσο όρο για τον μήνα είναι θετικές κατά 0,5°C με 1,5°C.
Η εκτίμηση για τις βροχοπτώσεις δείχνει μικρές υετικές αποκλίσεις για τη χώρα μας. Πιο λίγες βροχές εκτιμάται πως θα έχουν περιοχές της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μεσογείου.
Βλέποντας και μια δεύτερη εκτίμηση από το κλιματικό μοντέλο C3S, τα πράγματα δεν παρουσιάζονται με κάποιον πολύ διαφορετικό τρόπο, με τις θερμοκρασιακές αποκλίσεις να είναι θετικές για τις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης και τις συνθήκες να πιο ξηρές από το φυσιολογικό για αρκετά τμήματα της.
Οι εκτιμήσεις ανά μήνα – Ιούλιος
Ο Ιούλιος είναι ο δεύτερος μήνας του μετεωρολογικού καλοκαιριού στο βόρειο ημισφαίριο και είναι επίσης ο μήνας με τις υψηλότερες θερμοκρασίες σε σχέση με τον μακροχρόνιο μέσο όρο στην Ευρώπη. Αξίζει να σημειωθεί μάλιστα, ότι τα μεγαλύτερα κύματα καύσωνα στη χώρα μας, έχουν εκδηλωθεί κυρίως κατά τον συγκεκριμένο μήνα.
Η εκτίμηση του ECMWF για το θερμοκρασιακό μοτίβο τον Ιούλιο του 2025 δείχνει θετικές αποκλίσεις από τον μέσο όρο για το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης.
Στη χώρα μας, για ακόμα ένα μήνα οι αποκλίσεις αυτές κυμαίνονται από +0,5°C έως και 1,5°C.
Στην πρόγνωση για τις βροχοπτώσεις του Ιουλίου, βλέπουμε κυρίως πιο ξηρές συνθήκες για την κεντρική Ευρώπη. Στη χώρα μας προβλέπεται ένας πιο ξηρός μήνας έως και κατά -25mm από τον μέσο όρο για τον μήνα. Δεν φαίνεται ωστόσο κάτι το πολύ άσχημο.
Στην εκτίμηση του C3S, οι θερμοκρασιακές αποκλίσεις δείχνουν θετικές για το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας.
Παρόμοιο είναι το σενάριο των υετικών αποκλίσεων, με τη χώρα μας να βρίσκεται λίγο πιο ευνοημένη, με σχεδόν μηδενικές ανωμαλίες.
Οι εκτιμήσεις ανά μήνα – Αύγουστος
Ο Αύγουστος είναι στατιστικά ο τελευταίος μήνας της μετεωρολογικής καλοκαιρινής περιόδου στο βόρειο ημισφαίριο, καθώς ολοκληρώνει την πιο θερμή τριμηνιαία περίοδο του έτους, με τον Σεπτέμβριο να φέρνει ήδη πτώση των θερμοκρασιών και την αρχή του μετεωρολογικού φθινοπώρου.
Αν εξετάσουμε την εκτίμηση για τις θερμοκρασίες Αυγούστου μέσα από ECMWF, παρατηρούμε ότι οι τιμές είναι θερμότερες από το κανονικό στο μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου κατά +0,5°C με +2,0°C. Οι πιο έντονες θερμοκρασιακές ανωμαλίες προβλέπονται στην κεντρική Ευρώπη και τη Μεσόγειο.
Στη χώρα μας, οι αποκλίσεις της θερμοκρασίας βρίσκονται σε παρόμοια επίπεδα με αυτά των δύο προηγούμενων μηνών, λίγο πιο ανεβασμένες, κοντά στους +1,0°C έως και 2,0°C. Αξίζει να αναφερθεί, ότι ο Αύγουστος δίνει πιθανότητες για υψηλότερες από τον μέσο όρο θερμοκρασίες κοντά στο 70-80%.
Όσον αφορά τις βροχοπτώσεις του Αυγούστου, προβλέπονται μικρές θερμοκρασιακές αποκλίσεις στις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης. Σε παρόμοια επίπεδα με αυτά των προηγούμενων μηνών βρίσκονται οι αποκλίσεις στη χώρα μας.
Μια παρόμοια εικόνα για τις θερμοκρασιακές και υετικές αποκλίσεις μας δίνει επίσης και το C3S.
Συνολικά, μετά από όσα αναφέραμε, αυτό που συμπεραίνουμε είναι ότι οι εκτιμήσεις δείχνουν ένα ακόμα καλοκαίρι θερμότερο του μέσου όρου για το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, συνεπώς και για τη χώρα μας, χωρίς όμως μέχρι στιγμής τα σενάρια να δείχνουν κάτι το ακραίο. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα μπορούσαμε να δούμε κύματα καύσωνα μέσα στο καλοκαιρινό αυτό τρίμηνο.
Κάτι που αξίζει να σημειωθεί είναι η πιθανότητα να έχουμε έναν Ιούνιο λίγο πιο ήπιο από πλευράς θερμοκρασιών, με πιθανές αστάθειες μέχρι τουλάχιστον και τα μέσα του. Είναι κάτι που θα το δούμε και θα το εξετάσουμε στην πορεία.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν εκτιμήσεις από μακροπρόθεσμα αριθμητικά μοντέλα και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να θεωρούνται ως πρόγνωση. Τα σενάρια σε τόσο μεγάλες περιόδους είναι ιδιαίτερα ευμετάβλητα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση.
Επιμέλεια άρθρου:
Δ. Ντόβας, Προγνώστης καιρού με πιστοποίηση από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο
Όλες οι καιρικές εξελίξεις βρίσκονται εδώ! Βρείτε αναλυτικά όλες τις προγνώσεις μας μέσα από την ιστοσελίδα μας ή από το instagram @weathercompass.gr .
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) weathercompass.gr.
👍👍👍