Μετεωρολογικά, ο χειμώνας 2024/2025 έχει ήδη ξεκινήσει από τη 1η του Δεκέμβρη, οπότε θα εξετάσουμε όλα τα τελευταία δεδομένα πρόβλεψης για ολόκληρη τη χειμερινή περίοδο στην Ευρώπη.
Ξεκινώντας με τον μήνα που ήδη διανύουμε, ο Δεκέμβριος αναμένεται να φέρει θερμοκρασίες κοντά στο φυσιολογικό στις κεντρικές και δυτικές περιοχές, ενώ τα μακροπρόθεσμα δεδομένα δείχνουν καλύτερες πιθανότητες για πιο κρύο καιρικό σκηνικό, κυρίως τον μήνα Φεβρουάριο.
Το παγκόσμιο σύστημα καιρού επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες μεγάλης και μικρής κλίμακας. Ο βασικός παράγοντας για φέτος είναι ένα ασθενές φαινόμενο La Niña στον Ειρηνικό, αλλά αυτό δεν αποτελεί άμεσο παράγοντα επίδρασης για τον καιρό στην Ευρώπη.
Αναφορικά με τη La Niña, όπως έχουμε αρκετές φορές αναλύσει, είναι η ψυχρή φάση της μεγάλης και ισχυρής ωκεάνιας ταλάντωσης ENSO. Αποτελεί μια περιοχή του τροπικού Ειρηνικού Ωκεανού που μεταβάλλεται μεταξύ ψυχρών και θερμών φάσεων.
Παρακάτω, παρουσιάζεται η ανάλυση ανωμαλίας του ωκεανού για τα μέσα Νοεμβρίου. Δείχνει ψυχρότερα από το φυσιολογικό επιφανειακά νερά στις κεντρικές και ανατολικές περιοχές του ENSO, που συνδέονται με την ανάπτυξη της La Niña. Αυτές οι ψυχρές ανωμαλίες έχουν σχήμα “κύματος” εξαιτίας των ισχυρών ανατολικών ανέμων που ωθούν τα νερά προς τα δυτικά.
Στην επόμενη εικόνα παρατίθεται μια ανάλυση/πρόγνωση από το NMME (North American Multi-Model Ensemble), όπου μπορείτε να δείτε τη μείωση της θερμοκρασίας του ωκεανού που ξεκινά από νωρίς την άνοιξη. Οι αρνητικές ανωμαλίες και η ψύξη προβλέπεται να συνεχιστούν κατά τον Χειμώνα του 2024/2025, αλλά ο μέσος όρος της πρόγνωσης δείχνει ένα ασθενές φαινόμενο La Niña για αυτήν τη σεζόν.
Όπως παρατηρούμε, ακόμη και στις αρχές της άνοιξης, η ανωμαλία του ωκεανού ήταν πάνω από το φυσιολογικό, αλλά είχε αρχίσει να ψύχεται ραγδαία.
Η La Niña συνήθως δημιουργεί ένα σύστημα υψηλής πίεσης πάνω από τον Βόρειο Ειρηνικό. Αυτό ευνοεί την ανάπτυξη μιας περιοχής χαμηλής πίεσης πάνω από την Αλάσκα και τον δυτικό Καναδά, και μετατοπίζει τον πολικό αεροχείμαρρο προς τα νότια ανάμεσα στα δύο συστήματα πίεσης. Αυτή η δυναμική επηρεάζει τις ανωμαλίες πίεσης πιο κάτω, πάνω από τον Ατλαντικό, και τελικά την Ευρώπη.
Εκτίμηση Δεκεμβρίου 2024 για την Ευρώπη και τη χώρα μας
Ο χειμώνας -μετεωρολογικά- ξεκινά την 1η Δεκεμβρίου και διαρκεί έως την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου. Καλύπτει την τρίμηνη περίοδο που στατιστικά είναι το πιο κρύο τετράμηνο του έτους, οπότε όλα τα επίσημα στατιστικά του χειμώνα λαμβάνονται από αυτή την περίοδο.
Παρακάτω παρατίθεται η ανωμαλία πίεσης για το πρώτο μέρος του Δεκεμβρίου. Δείχνει μια περιοχή χαμηλής πίεσης πάνω από την κεντρική και νοτιοδυτική Ευρώπη, που προκαλείται από την άνοδο ενός “ρινίσματος” υψηλής πίεσης στον Ατλαντικό. Αυτό φέρνει βόρειες ροές στη δυτική και κεντρική Ευρώπη και θερμότερες αέριες μάζες προς την ανατολή.
Αυτό μπορεί να φανεί στις ανωμαλίες θερμοκρασίας για την ίδια περίοδο. Μπορείτε να δείτε τη ροή του ψυχρού αέρα προς τη βορειοδυτική, δυτική και κεντρική Ευρώπη, φτάνοντας μέχρι και τη βόρεια Αφρική. Θερμότερος από το φυσιολογικό αέρας θα ανέλθει προς την ανατολή.
Η συνολική πρόγνωση χιονόπτωσης για αυτήν την περίοδο δείχνει αξιόλογες ποσότητες χιονιού στην Ευρώπη λόγω αυτής της πτώσης του ψυχρού αέρα. Σημειώστε ότι αυτό δεν αφορά το συνολικό χιόνι στο έδαφος, αλλά μόνο τη χιονόπτωση που υπολογίζεται από τις κατακρημνίσεις.
Εξετάζοντας πιο προσεκτικά το δεύτερο μισό του Δεκεμβρίου, η τρέχουσα πρόγνωση δείχνει τη μετατόπιση της κύριας περιοχής χαμηλής πίεσης πιο πίσω προς τα βορειοδυτικά. Αυτό επιτρέπει μια πιο δυτική ροή προς την ηπειρωτική Ευρώπη, με μια ράχη υψηλής πίεσης να αναπτύσσεται στα ανατολικά.
Αυτό το σενάριο φαίνεται στον παρακάτω χάρτη θερμοκρασιών, ο οποίος δείχνει μια ουδέτερη έως ψυχρή τάση θερμοκρασίας σε περιοχές της νοτιοδυτικής και κεντρικής Ευρώπης. Θερμότερες ανωμαλίες εισέρχονται από τον Ατλαντικό και στα ανατολικά, κάτω από την περιοχή υψηλής πίεσης.
Δεν βλέπουμε ακόμη μια ουσιαστική έξαρση ψύχους κατά την περίοδο γύρω από τις γιορτές. Αν και η δυτική έως βορειοδυτική ροή από τον Ατλαντικό μπορεί μερικές φορές να είναι ήπια έως δροσερή, δεν επιτρέπει τη μεταφορά έντονου ψυχρού αέρα από τον βορρά.
Εκτίμηση Χειμωνα 2024 / 2025 για την Ευρώπη και τη χώρα μας
Για την πρόγνωση του Χειμώνα, θα εξετάσουμε δύο εποχιακά μοντέλα: το ECMWF και το CFS από το κέντρο NCEP των Η.Π.Α. Όλες οι προβλέψεις αποτελούν μια μέση εικόνα για τρεις μήνες (Ιανουάριος-Φεβρουάριος-Μάρτιος) και δείχνουν τα γενικά επικρατέστερα καιρικά πρότυπα.
Ακόμη και αν τα μοντέλα ήταν 100% ακριβή, αυτό δεν σημαίνει ότι οι καιρικές συνθήκες θα διαρκέσουν ακριβώς έτσι για τρεις συνεχόμενους μήνες. Υποδεικνύουν απλώς πώς μπορεί να μοιάζουν τα καιρικά μοτίβα τις περισσότερες φορές.
Η πιο πρόσφατη πρόβλεψη του χειμερινού προτύπου πίεσης από το ECMWF δείχνει ένα σύστημα χαμηλής πίεσης στα βορειοδυτικά άκρα. Αυτό ωθεί το πολικό αεροχείμαρρο αρκετά προς τα βόρεια, επιτρέποντας την ανάπτυξη μιας ζώνης υψηλής πίεσης σε μεγάλο μέρος της ηπείρου. Ωστόσο, πρόκειται για έναν μέσο όρο τριών μηνών, που κρύβει πολλές μεταβολές στο εσωτερικό του.
Η πρόγνωση του εποχιακού μοντέλου CFS δείχνει ένα παρόμοιο πρότυπο πίεσης με αυτό του ECMWF. Υποδεικνύει μια ζώνη χαμηλής πίεσης στα βορειοδυτικά και προς τον Ατλαντικό, μαζί με μια περιοχή υψηλής πίεσης στα νοτιοδυτικά, η οποία λειτουργεί σαν “αντλία”, δημιουργώντας δυτική ροή προς την Ευρώπη.
Η πρόγνωση του ECMWF για τις θερμοκρασίες του χειμώνα δείχνει κυρίως θερμοκρασίες υψηλότερες από το φυσιολογικό στην Ευρώπη. Οι θερμές ανωμαλίες είναι ασθενέστερες στη δυτική και νοτιοδυτική Ευρώπη λόγω της δυτικής ροής από τον Ατλαντικό, που γενικά είναι ήπια έως δροσερή. Ισχυρότερες θερμές ανωμαλίες προβλέπονται για τις κεντροανατολικές περιοχές και προς τα βορειοανατολικά.
Παρόμοια πρόγνωση μας δίνει και το μοντέλο CFS, με θερμοκρασίες υψηλότερες από το κανονικό σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, καθώς αυτό οφείλεται στο ότι η δυτική ροή φέρνει πιο ήπιο ατλαντικό αέρα στη Δύση, αλλά εξελίσσεται σε πιο ζεστή νότια ροή προς την Ανατολή.
Τέλος, η πρόβλεψη ανωμαλίας βροχοπτώσεων του ECMWF δείχνει περισσότερες βροχοπτώσεις στη βόρεια Ευρώπη. Αυτό συμβαίνει επειδή η πρόβλεψη μεταφέρει το ρεύμα αέριου ρεύματος και τα συστήματα πίεσης πιο βόρεια, γεγονός που φέρνει περισσότερες βροχοπτώσεις στην περιοχή.
Η Νοτιοδυτική Ευρώπη προβλέπεται να έχει λιγότερες βροχοπτώσεις από το κανονικό, ενώ το υπόλοιπο της ηπειρωτικής Ευρώπης φαίνεται να έχει κανονική ποσότητα βροχοπτώσεων την περίοδο αυτή. Ορισμένα μέρη της Μεσογείου δείχνουν επίσης περισσότερες βροχοπτώσεις, πιθανώς λόγω σεναρίων με ανώτερες χαμηλές πιέσεις πάνω από τα θερμά νερά.
Η πρόβλεψη βροχοπτώσεων του CFS είναι επίσης παρόμοια με αυτή του ECMWF. Μπορείτε να δείτε τις αυξημένες βροχοπτώσεις κάτω από το ρεύμα αέριου ρεύματος προς τα βόρεια. Περισσότερες βροχοπτώσεις καλύπτουν επίσης τη βόρεια-κεντρική Ευρώπη και τη νοτιοανατολική Ευρώπη, ενώ λιγότερες βροχοπτώσεις προβλέπονται για τα νοτιοδυτικά και κεντρονότια μέρη.
Η αισιοδοξία των μοντέλων για τον Φεβρουάριο
Οι παραπάνω εικόνες που αναλύσαμε είναι ένας μέσος όρος 3 μηνών και μπορεί να κρύβουν ορισμένα λεπτομερή στοιχεία. Γι’ αυτό εξετάσαμε και τα μηνιαία δεδομένα. Διαπιστώσαμε ότι η πρόβλεψη για τον Φεβρουάριο φαίνεται να είναι πολλά υποσχόμενη, καθώς δείχνει ένα μοτίβο πίεσης που υποστηρίζει μια βόρεια ροή.
Παρακάτω βρίσκεται η πρόβλεψη για έναν μόνο μήνα για τον Φεβρουάριο του 2025 από το μοντέλο ECMWF, που δείχνει μια ουδέτερη περιοχή πάνω από τη Δυτική και Βορειοδυτική Ευρώπη. Αυτή είναι μια πιθανή διαδρομή ψυχρού αέρα, ενώ θερμότερος από το κανονικό αέρας ανέρχεται προς την Ανατολή και τη Σκανδιναβία.
Δεν βλέπουμε πραγματικές ανωμαλίες ψυχρού αέρα στην πρόβλεψη, ωστόσο, αυτό που έχει σημασία είναι η τάση που δείχνει και το συνολικό μοτίβο πίεσης, το οποίο υποστηρίζει αυτό το σενάριο.
Κοιτώντας τέλος, τα μηνιαία δεδομένα στην πρόβλεψη του CFS, διαπιστώσαμε επίσης μεγαλύτερο δυναμικό χειμώνα τον Φεβρουάριο, όπως και στα δεδομένα του ECMWF. Ωστόσο, το μοτίβο πίεσης σε αυτό το μοντέλο είναι διαφορετικό. Δείχνει μια περιοχή υψηλής πίεσης να αναδύεται πάνω από τα βορειοδυτικά, αντί για ένα σύστημα χαμηλής πίεσης όπως στο ECMWF.
Δεδομένου ότι ένα σύστημα υψηλής πίεσης περιστρέφεται δεξιόστροφα, αυτό σημαίνει ότι δημιουργείται βόρεια προς βορειοανατολική ροή στη μπροστινή του πλευρά και νότια ροή στην πίσω πλευρά του. Αυτό επιτρέπει ένα διάδρομο ψυχρού αέρα από τα βορειοανατολικά να φτάσει απευθείας στην ανατολική, κεντρική και σε κάποια μέρη της νότιας Ευρώπης.
Αυτό μπορεί να φανεί στην πρόβλεψη θερμοκρασίας για τον Φεβρουάριο σε αυτό το μοντέλο. Μια ανωμαλία θερμότητας αναδύεται πάνω από τον Ατλαντικό προς τη νοτιοδυτική και βορειοδυτική Ευρώπη. Ωστόσο, διαφαίνεται ένας διάδρομος ψυχρού αέρα, που φέρνει πιο κρύο (αλλά ξηρότερο) αέρα από τα βορειοανατολικά βαθύτερα στην ήπειρο.
Ένα τέτοιο φαινόμενο θα μπορούσε να φέρει πιο χαμηλές θερμοκρασίες σε ευρύτερες περιοχές από ό,τι υποδεικνύει η εικόνα. Πρόκειται απλώς για έναν μέσο όρο μηνός. Έτσι, τόσο το ECMWF όσο και το CFS δείχνουν ότι κάτι συμβαίνει τον Φεβρουάριο, αλλά με διαφορετικό σενάριο σε κάθε μοντέλο.
Πηγή: Severe Weather Europe
Επιμέλεια άρθρου:
Η ομάδα του Weather Compass Greece
Όλες οι καιρικές εξελίξεις βρίσκονται εδώ! Βρείτε αναλυτικά όλες τις προγνώσεις μας μέσα από την ιστοσελίδα μας ή από το instagram @weathercompass.gr .
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) weathercompass.gr.
