Αν σας ενδιαφέρουν οι αστραπές, ίσως έχετε αναρωτηθεί για τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία σχετικά με αυτό το εξαιρετικό φυσικό φαινόμενο.
Παρακάτω θα δούμε τις 10 πιο ενδιαφέρουσες και εκπληκτικές πληροφορίες για τις αστραπές που θα τις κάνουν ακόμα πιο ιδιαίτερες στα μάτια μας.
1) Μπορεί μια αστραπή να χτυπήσει από έναν καταγάλανο ουρανό;
Η απάντηση σε ένα τέτοιο ερώτημα είναι σχεδόν… Ναι!
Μπορεί να φαίνεται απίστευτο, αλλά κάποιες αστραπές μοιάζουν να χτυπούν από έναν καθαρό, γαλάζιο ουρανό. Αυτό το φαινόμενο, γνωστό και ως «Αστραπή από το Μπλε» (“Bolt from the Blue”), είναι μια αστραπή από σύννεφο προς έδαφος που ξεκινά από την πλευρά ενός καταιγιδοφόρου νέφους και ταξιδεύει μέσα από καθαρό αέρα, μακριά από την καταιγίδα, μέχρι να χτυπήσει το έδαφος.
Αυτές οι αστραπές μπορούν να χτυπήσουν δεκάδες χιλιόμετρα μακριά από την καταιγίδα, κάτω από έναν φαινομενικά ήρεμο και γαλάζιο ουρανό, γι’ αυτό και ονομάστηκαν έτσι.
Ενώ οι περισσότερες αστραπές «από το μπλε» χτυπούν σε απόσταση αρκετών δεκάδων χιλιομέτρων από τις καταιγίδες, μπορούν να φτάσουν πολύ πιο μακριά. Στις 25 Ιουνίου 2018, μια αστραπή «από το μπλε» έπληξε 74 χιλιόμετρα μπροστά από μια επερχόμενη γραμμή καταιγίδων κοντά στο Ponca City, στην Οκλαχόμα.
Δεν νιώθετε αρκετά ασφαλείς; Τι θα λέγατε για αυτό: Η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη αστραπή εντοπίστηκε στην Οκλαχόμα στις 20 Ιουνίου 2007. Απομακρυσμένοι αισθητήρες ανίχνευσης αστραπών κατέγραψαν μια αστραπή που διήνυσε οριζόντια απόσταση 321 χιλιομέτρων.
Η αστραπή η αστραπή προκάλεσε 13 χτυπήματα από σύννεφο προς έδαφος. Παρόλο που τεχνικά δεν ήταν «αστραπή από το μπλε», η απόσταση από την κύρια ανοδική ροή της καταιγίδας καθιστά αυτό το γεγονός αξιοσημείωτο.
Δεν νιώθετε αρκετά ασφαλείς; Τι θα λέγατε για αυτό: Η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη αστραπή εντοπίστηκε στην Οκλαχόμα στις 20 Ιουνίου 2007. Απομακρυσμένοι αισθητήρες ανίχνευσης αστραπών κατέγραψαν μια αστραπή που διήνυσε οριζόντια απόσταση 321 χιλιομέτρων.
Η αστραπή η αστραπή προκάλεσε 13 χτυπήματα από σύννεφο προς έδαφος. Παρόλο που τεχνικά δεν ήταν «αστραπή από το μπλε», η απόσταση από την κύρια ανοδική ροή της καταιγίδας καθιστά αυτό το γεγονός αξιοσημείωτο.
2) Τα περισσότερα χτυπήματα αστραπής σε ένα άτομο
Ο δασοφύλακας των Ηνωμένων Πολιτειών, Roy Cleveland Sullivan, χτυπήθηκε από αστραπή συνολικά 7 φορές! Το πρώτο χτύπημα έγινε το 1942, όταν ήταν 30 ετών, και το τελευταίο το 1977, σε ηλικία 65 ετών. Επιβίωσε και από τα επτά χτυπήματα, κερδίζοντας τα παρατσούκλια «Ανθρώπινος Αγωγός Αστραπών» και «Ανθρώπινο Αλεξικέραυνο».
Ο δασοφύλακας των Ηνωμένων Πολιτειών, Roy Cleveland Sullivan, χτυπήθηκε από αστραπή συνολικά 7 φορές! Το πρώτο χτύπημα έγινε το 1942, όταν ήταν 30 ετών, και το τελευταίο το 1977, σε ηλικία 65 ετών. Επιβίωσε και από τα επτά χτυπήματα, κερδίζοντας τα παρατσούκλια «Ανθρώπινος Αγωγός Αστραπών» και «Ανθρώπινο Αλεξικέραυνο».
Όλα τα επτά χτυπήματα καταγράφηκαν από τον διευθυντή του Εθνικού Πάρκου Shenandoah, R. Taylor Hoskins. Ωστόσο, δεν ήταν παρών σε κανένα από τα επτά αναφερόμενα περιστατικά.
Και επειδή θεωρούμε πως είναι σχεδόν απίθανο ο κ. Sullivan να χτυπήθηκε άμεσα και τις επτά φορές. Πιθανότατα, τουλάχιστον μερικά από τα χτυπήματα ήταν έμμεσα.
3) Το μέρος με τις περισσότερες αστραπές στον κόσμο
Το μέρος με τις περισσότερες αστραπές στον κόσμο είναι πάνω από τον ποταμό Κατατούμπο, που εκβάλλει στη λίμνη Μαρακαΐμπο, στη Βενεζουέλα.
Το μέρος με τις περισσότερες αστραπές στον κόσμο είναι πάνω από τον ποταμό Κατατούμπο, που εκβάλλει στη λίμνη Μαρακαΐμπο, στη Βενεζουέλα.
Σε αυτή την περιοχή καταγράφονται σχεδόν 150-300 ημέρες αστραπών τον χρόνο, 30 αστραπές ανά λεπτό και 233 αστραπές ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο κάθε χρόνο.
4) Η Κεντρική Φλόριντα, έχει τόσες πολλές αστραπές που ονομάζεται “Λεωφόρος των Αστραπών”
Η περιοχή από την Τάμπα έως το Ορλάντο και από την Τάμπα έως το Titusville της Φλόριντα έχει τόσο μεγάλη δραστηριότητα αστραπών που έχει χαρακτηριστεί ως “Λεωφόρος των Αστραπών” (“Lightning Alley”). Σύμφωνα με διάφορες πηγές, η περιοχή λαμβάνει περίπου 10 έως 35 αστραπές ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο κάθε χρόνο.
Η περιοχή από την Τάμπα έως το Ορλάντο και από την Τάμπα έως το Titusville της Φλόριντα έχει τόσο μεγάλη δραστηριότητα αστραπών που έχει χαρακτηριστεί ως “Λεωφόρος των Αστραπών” (“Lightning Alley”). Σύμφωνα με διάφορες πηγές, η περιοχή λαμβάνει περίπου 10 έως 35 αστραπές ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο κάθε χρόνο.
5) Το μέρος με τις περισσότερες αστραπές στην Ευρώπη είναι η βορειοανατολική Ιταλία
Η Ευρώπη έχει σημαντική δραστηριότητα αστραπών, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Ωστόσο, η περιοχή με τις περισσότερες αστραπές είναι η περιοχή Friuli στη βορειοανατολική Ιταλία, η οποία καταγράφει πάνω από 50 ημέρες αστραπών τον χρόνο.
Η Ευρώπη έχει σημαντική δραστηριότητα αστραπών, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Ωστόσο, η περιοχή με τις περισσότερες αστραπές είναι η περιοχή Friuli στη βορειοανατολική Ιταλία, η οποία καταγράφει πάνω από 50 ημέρες αστραπών τον χρόνο.
Σύμφωνα με αναλύσεις, η συχνότητα των καταιγίδων σε αυτή την περιοχή αυξάνεται.
6) Το 1769, αστραπή χτύπησε την Εκκλησία του Αγίου Ναζαρίου στη Μπρέσια, Βόρεια Ιταλία, ανάβοντας 90 τόνους μπαρούτι
Το γεγονός αυτό, γνωστό ως η Έκρηξη της Μπρέσια (Brescia Explosion), συνέβη τον Αύγουστο του 1769. Μια αστραπή έπληξε το Οχυρό του Αγίου Ναζαρίου, όπου η Δημοκρατία της Βενετίας είχε αποθηκεύσει 90.000 κιλά μπαρούτι. Η τεράστια έκρηξη εκτόξευσε μεγάλες πέτρες σε απόσταση έως και ενός χιλιομέτρου, καταστρέφοντας κτίρια και τραυματίζοντας ανθρώπους.
Οι πύλες της πόλης ανοίχτηκαν διάπλατα, όπως και οι πόρτες των σπιτιών και των καταστημάτων. Αναφορές δείχνουν ότι περίπου το ένα έκτο της πόλης καταστράφηκε, με πιθανό αριθμό νεκρών έως και 3.000, αν και επίσημες πηγές καταγράφουν 400 θανάτους και 800 τραυματισμούς.
Αποτέλεσμα; Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία εγκατέλειψε την αντίθεσή της στη χρήση αλεξικέραυνων για την προστασία της περιουσίας.
Το γεγονός αυτό, γνωστό ως η Έκρηξη της Μπρέσια (Brescia Explosion), συνέβη τον Αύγουστο του 1769. Μια αστραπή έπληξε το Οχυρό του Αγίου Ναζαρίου, όπου η Δημοκρατία της Βενετίας είχε αποθηκεύσει 90.000 κιλά μπαρούτι. Η τεράστια έκρηξη εκτόξευσε μεγάλες πέτρες σε απόσταση έως και ενός χιλιομέτρου, καταστρέφοντας κτίρια και τραυματίζοντας ανθρώπους.
Οι πύλες της πόλης ανοίχτηκαν διάπλατα, όπως και οι πόρτες των σπιτιών και των καταστημάτων. Αναφορές δείχνουν ότι περίπου το ένα έκτο της πόλης καταστράφηκε, με πιθανό αριθμό νεκρών έως και 3.000, αν και επίσημες πηγές καταγράφουν 400 θανάτους και 800 τραυματισμούς.
Αποτέλεσμα; Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία εγκατέλειψε την αντίθεσή της στη χρήση αλεξικέραυνων για την προστασία της περιουσίας.
7) Υπάρχουν οι “υπεραστραπές” (Lightning Super Bolts)
Οι “υπεραστραπές” ορίζονται ως 100 φορές πιο ισχυρές από τις μέσες αστραπές. Περίπου 1 στις 1000 αστραπές ξεπερνά την οπτική ισχύ των 100 GW (Gigawatts), ενώ περίπου 5 στα 100 εκατομμύρια φτάνουν σε οπτική ισχύ άνω των 3000 GW.
Οι υπεραστραπές είναι τόσο φωτεινές και ισχυρές που ανιχνεύθηκαν για πρώτη φορά από τους δορυφόρους Vela τη δεκαετία του 1970. Οι δορυφόροι Vela είχαν ως πρωταρχικό σκοπό την παρακολούθηση για πυρηνικές εκρήξεις, αλλά οι υπεραστραπές ήταν αρκετά ισχυρές ώστε να καταγραφούν από τους αισθητήρες τους.
Οι “υπεραστραπές” ορίζονται ως 100 φορές πιο ισχυρές από τις μέσες αστραπές. Περίπου 1 στις 1000 αστραπές ξεπερνά την οπτική ισχύ των 100 GW (Gigawatts), ενώ περίπου 5 στα 100 εκατομμύρια φτάνουν σε οπτική ισχύ άνω των 3000 GW.
Οι υπεραστραπές είναι τόσο φωτεινές και ισχυρές που ανιχνεύθηκαν για πρώτη φορά από τους δορυφόρους Vela τη δεκαετία του 1970. Οι δορυφόροι Vela είχαν ως πρωταρχικό σκοπό την παρακολούθηση για πυρηνικές εκρήξεις, αλλά οι υπεραστραπές ήταν αρκετά ισχυρές ώστε να καταγραφούν από τους αισθητήρες τους.
Στις 31 Μαΐου 2012, μια υπεραστραπή στην Τάλσα της Οκλαχόμα προκάλεσε δονήσεις που θύμιζαν σεισμό. Συναγερμοί αυτοκινήτων ενεργοποιήθηκαν σε απόσταση σχεδόν ενός χιλιομέτρου από το σημείο χτυπήματος, ενώ κορνίζες έπεσαν από τους τοίχους! Μια υπεραστραπή στο Ιλινόις φέρεται να έσπασε παράθυρα, να κούνησε σπίτια και να δημιούργησε κρατήρα πλάτους 2 μέτρων και βάθους 30 εκατοστών στο σημείο πρόσκρουσης.
8) Το ηλεκτρικό πεδίο μιας επερχόμενης καταιγίδας μπορεί να κάνει τα μαλλιά σας να σηκωθούν όρθια
Το να σηκώνονται τα μαλλιά όρθια είναι ένα ανατριχιαστικό προειδοποιητικό σημάδι ότι πλησιάζει χτύπημα αστραπής. Θυμάστε εκείνα τα πειράματα στο σχολείο όπου τρίβατε μια πλαστική ράβδο σε ένα πανί, την κρατούσατε κοντά στο κεφάλι σας, και τα μαλλιά σας σηκώνονταν όρθια;
Αυτό συμβαίνει λόγω του φαινομένου του διαχωρισμού φορτίου. Όταν τρίβετε ένα μπαλόνι πάνω στο πουλόβερ σας, τα ηλεκτρόνια μεταφέρονται στο μπαλόνι. Το πουλόβερ και το μπαλόνι αποκτούν στατικό φορτίο: το μπαλόνι θετικό και το πουλόβερ αρνητικό. Όταν πλησιάζετε το μπαλόνι στα μαλλιά σας, το αρνητικό του φορτίο προκαλεί επαγωγικά θετικό φορτίο, κάνοντας τα μαλλιά σας να σηκωθούν όρθια.
Αυτό συμβαίνει λόγω του φαινομένου του διαχωρισμού φορτίου. Όταν τρίβετε ένα μπαλόνι πάνω στο πουλόβερ σας, τα ηλεκτρόνια μεταφέρονται στο μπαλόνι. Το πουλόβερ και το μπαλόνι αποκτούν στατικό φορτίο: το μπαλόνι θετικό και το πουλόβερ αρνητικό. Όταν πλησιάζετε το μπαλόνι στα μαλλιά σας, το αρνητικό του φορτίο προκαλεί επαγωγικά θετικό φορτίο, κάνοντας τα μαλλιά σας να σηκωθούν όρθια.
Ένας παρόμοιος μηχανισμός συμβαίνει και στις καταιγίδες. Οι αστραπές είναι εκκενώσεις στατικού ηλεκτρισμού μέσα σε ένα ισχυρό ηλεκτρικό πεδίο που παράγεται από τις καταιγίδες. Ο διαχωρισμός φορτίου συμβαίνει μέσα σε ένα καταιγιδοφόρο σύννεφο, με αποτέλεσμα, συνήθως, το αρνητικό φορτίο να συγκεντρώνεται στο κατώτερο μέρος του σύννεφου και το θετικό φορτίο στο ανώτερο μέρος, δημιουργώντας ένα ισχυρό ηλεκτρικό πεδίο.
Ταυτόχρονα, προκαλείται επαγωγικά φορτίο στο έδαφος, σχηματίζοντας ένα ισχυρό ηλεκτρικό πεδίο μεταξύ του σύννεφου και του εδάφους. Μια εκκένωση αστραπής συμβαίνει όταν το ηλεκτρικό πεδίο γίνει αρκετά ισχυρό – φτάνοντας την τάση διάσπασης.
Ταυτόχρονα, προκαλείται επαγωγικά φορτίο στο έδαφος, σχηματίζοντας ένα ισχυρό ηλεκτρικό πεδίο μεταξύ του σύννεφου και του εδάφους. Μια εκκένωση αστραπής συμβαίνει όταν το ηλεκτρικό πεδίο γίνει αρκετά ισχυρό – φτάνοντας την τάση διάσπασης.
Το γεγονός ότι τα μαλλιά σας σηκώνονται όρθια είναι ένα σαφές σημάδι για την ύπαρξη ισχυρού ηλεκτρικού πεδίου. Όσο πιο έντονα σηκώνονται οι τρίχες σας, τόσο πιο ισχυρό είναι το πεδίο. Αρκούντως ισχυρό για να χτυπήσει μια αστραπή κάπου κοντά σας. Υπάρχουν καταγεγραμμένα περιστατικά ανθρώπων με τα μαλλιά τους να σηκώνονται όρθια και να φωτογραφίζονται λίγο πριν από το χτύπημα της αστραπής.
Σημείωση: Είστε σε κίνδυνο αν τα μαλλιά σας σηκώνονται όρθια κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας!
9) Η μεγαλύτερη συνεχής διάρκεια αστραπής
Έχετε πιθανώς δει αστραπές που διαρκούν περισσότερο από το συνηθισμένο, ίσως για ένα ή δύο δευτερόλεπτα. Και μπορεί να νομίζατε ότι αυτό ήταν αρκετά μεγάλο. Η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη διάρκεια συνεχούς αστραπής ήταν σχεδόν 8 δευτερόλεπτα! Μια αστραπή στην περιοχή Provence-Alpes-Côte d’Azur στη νότια Γαλλία το 2012 διήρκεσε 7,74 δευτερόλεπτα. Πάρτε ένα χρονόμετρο και μετρήστε αυτό – φανταστείτε μια αστραπή να διαρκεί τόσο πολύ! Για σύγκριση, η μέση διάρκεια μιας αστραπής είναι 0,2 δευτερόλεπτα.
Έχετε πιθανώς δει αστραπές που διαρκούν περισσότερο από το συνηθισμένο, ίσως για ένα ή δύο δευτερόλεπτα. Και μπορεί να νομίζατε ότι αυτό ήταν αρκετά μεγάλο. Η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη διάρκεια συνεχούς αστραπής ήταν σχεδόν 8 δευτερόλεπτα! Μια αστραπή στην περιοχή Provence-Alpes-Côte d’Azur στη νότια Γαλλία το 2012 διήρκεσε 7,74 δευτερόλεπτα. Πάρτε ένα χρονόμετρο και μετρήστε αυτό – φανταστείτε μια αστραπή να διαρκεί τόσο πολύ! Για σύγκριση, η μέση διάρκεια μιας αστραπής είναι 0,2 δευτερόλεπτα.
10) Καλύτερες πιθανότητες από ένα τυχερό παιχνίδι
Οι πιθανότητές σας να χτυπηθείτε από αστραπή είναι καλύτερες από το να κερδίσετε τη λοταρία. Φυσικά, οι πιθανότητές σας εξαρτώνται σημαντικά από την τοποθεσία σας. Είστε αρκετά ασφαλείς από τις αστραπές αν ζείτε στον Αρκτικό Κύκλο.
Οι πιθανότητές σας να χτυπηθείτε από αστραπή είναι καλύτερες από το να κερδίσετε τη λοταρία. Φυσικά, οι πιθανότητές σας εξαρτώνται σημαντικά από την τοποθεσία σας. Είστε αρκετά ασφαλείς από τις αστραπές αν ζείτε στον Αρκτικό Κύκλο.
Σε περιοχές με περισσότερες αστραπές, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Υπηρεσία Εθνικού Καιρού εκτιμά ότι οι πιθανότητες να χτυπηθείτε από αστραπή στη διάρκεια της ζωής σας είναι περίπου 1 στις 15.300. Περίπου το 10% των χτυπημάτων αστραπής καταλήγουν σε θάνατο, αλλά μέχρι και το 70% αφήνουν μόνιμες συνέπειες.
Με πληροφορίες από το Severe Weather Europe
Επιμέλεια άρθρου:
Δ. Ντόβας, Προγνώστης καιρού με πιστοποίηση από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο
Γ. Ντόβας, Τελειόφοιτος τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο
Όλες οι καιρικές εξελίξεις βρίσκονται εδώ! Βρείτε αναλυτικά όλες τις προγνώσεις μας μέσα από την ιστοσελίδα μας ή από το instagram @weathercompass.gr .
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) weathercompass.gr.
