Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων απέδειξε ότι τα λεγόμενα «απάτητα» ή «ακανόνιστα κύματα» δεν είναι ένα μυστηριώδες φαινόμενο έξω από τους νόμους της φύσης, αλλά το αποτέλεσμα γνωστών και απολύτως φυσικών διεργασιών του ωκεανού.
Από τους θρύλους στη βεβαιότητα
Για αιώνες, ναυτικοί μετέφεραν ιστορίες για γιγαντιαία κύματα που εμφανίζονταν ξαφνικά στη μέση του πελάγους, παρασέρνοντας ό,τι έβρισκαν στο πέρασμά τους. Για την επιστήμη, αυτά τα κύματα παρέμεναν μύθος μέχρι το 1995, όταν ένα κύμα ύψους 24 μέτρων κάλυψε την πλατφόρμα πετρελαίου Draupner στη Βόρεια Θάλασσα. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε την πρώτη επίσημη καταγεγραμμένη απόδειξη ύπαρξης «rogue waves».
Μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Francesco Fedele από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Τζόρτζια ανέλυσε περισσότερες από 27.500 ηχογραφήσεις κυμάτων που συλλέχθηκαν στη Βόρεια Θάλασσα σε διάστημα 18 ετών. Τα ευρήματα διέψευσαν τη θεωρία της «αστάθειας διαμόρφωσης», που για χρόνια θεωρούνταν η κυριότερη εξήγηση του φαινομένου.
Πώς σχηματίζονται τα ακανόνιστα κύματα;
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα γιγαντιαία κύματα προκύπτουν από τον συνδυασμό δύο βασικών μηχανισμών:
Γραμμική εστίαση: Κύματα διαφορετικών ταχυτήτων και κατευθύνσεων συναντιούνται στον ίδιο τόπο και χρόνο, δημιουργώντας ένα ενιαίο, υπερυψωμένο κύμα.
Μη γραμμικά φαινόμενα: Το κύμα «τεντώνεται» και γίνεται πιο απότομο, αυξάνοντας το ύψος του κατά 15–20%.
Όταν αυτά τα δύο φαινόμενα συμπέσουν, το αποτέλεσμα είναι η ξαφνική εμφάνιση ενός πραγματικά γιγάντιου κύματος. «Τα ακανόνιστα κύματα ακολουθούν τους φυσικούς νόμους του ωκεανού, αντί να τους παραβιάζουν», εξηγεί ο Φεντέλε.
Επιπτώσεις στη ναυσιπλοΐα
Η κατανόηση του τρόπου σχηματισμού αυτών των φαινομένων δεν είναι απλώς ακαδημαϊκή. Η ασφάλεια της ναυτιλίας και των υπεράκτιων εγκαταστάσεων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πρόβλεψή τους. Με τη βοήθεια της μηχανικής μάθησης, οι επιστήμονες δημιουργούν ήδη νέα μοντέλα που μπορούν να προβλέπουν τις συνθήκες εμφάνισης τέτοιων κυμάτων, προσφέροντας πολύτιμη προστασία σε πλοία και πληρώματα.
Τα «απάτητα κύματα» μπορεί να μοιάζουν με εικόνα βγαλμένη από θρύλους και ταινίες, αλλά στην πραγματικότητα είναι προϊόν της φυσικής του ωκεανού. Χάρη στην επιστήμη, οι ναυτικοί του σήμερα μπορούν να αντιμετωπίζουν το άγνωστο με περισσότερη γνώση και λιγότερο φόβο.
Όλες οι καιρικές εξελίξεις βρίσκονται εδώ! Βρείτε αναλυτικά όλες τις προγνώσεις μας μέσα από την ιστοσελίδα μας ή από το instagram @weathercompass.gr .
