Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, το καλοκαίρι φέρνει μαζί του υψηλές θερμοκρασίες που συχνά ξεπερνούν τους 38 ή και 40 βαθμούς Κελσίου. Ο όρος «καύσωνας» δεν περιγράφει απλώς μια ζεστή ημέρα, αλλά μια σειρά από ακραίες καιρικές συνθήκες που μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την υγεία, την καθημερινότητά μας και το περιβάλλον γύρω μας. Η κατανόηση αυτού του φαινομένου είναι ζωτικής σημασίας, ειδικά σε μια εποχή όπου τα ακραία καιρικά φαινόμενα τείνουν να γίνονται όλο και πιο συχνά.
Ο καύσωνας ορίζεται συνήθως ως μια περίοδος διαδοχικών ημερών με πολύ υψηλές θερμοκρασίες, σε συνδυασμό με χαμηλή ή υψηλή υγρασία και απουσία σημαντικής νυχτερινής δροσιάς. Αυτοί οι παράγοντες δυσκολεύουν τη φυσιολογική θερμορρύθμιση του ανθρώπινου σώματος, που βασίζεται κυρίως στην εξάτμιση του ιδρώτα. Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι πολύ υψηλή ή η υγρασία εμποδίζει την εξάτμιση, τότε ο οργανισμός δεν μπορεί να αποβάλει αποτελεσματικά τη θερμότητα, οδηγώντας σε φαινόμενα όπως θερμική εξάντληση ή ακόμη και θερμοπληξία.
Ιδιαίτερα ευάλωτες ομάδες πληθυσμού είναι τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με χρόνια νοσήματα και όσοι εργάζονται ή αθλούνται σε εξωτερικούς χώρους. Οι ηλικιωμένοι, για παράδειγμα, έχουν μειωμένη αίσθηση δίψας και μπορεί να μην ενυδατώνονται επαρκώς, ενώ τα παιδιά δεν έχουν αναπτύξει πλήρως το σύστημα θερμορύθμισης. Επιπλέον, άτομα με καρδιαγγειακά προβλήματα, διαβήτη ή αναπνευστικές παθήσεις ενδέχεται να παρουσιάσουν επιδείνωση των συμπτωμάτων τους κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα.
Η πρόληψη και η ενημέρωση είναι τα πιο ισχυρά όπλα απέναντι στις επιπτώσεις ενός καύσωνα. Είναι κρίσιμο να παραμένουμε ενυδατωμένοι πίνοντας νερό τακτικά, ακόμη κι αν δεν διψάμε, να αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο τις ώρες αιχμής (11:00 – 17:00) και να προτιμούμε δροσερούς, σκιερούς ή κλιματιζόμενους χώρους. Η ελαφριά ένδυση με ανοιχτόχρωμα ρούχα από φυσικά υφάσματα, όπως το βαμβάκι ή το λινό, μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διατήρηση της σωματικής θερμοκρασίας σε φυσιολογικά επίπεδα. Όσοι φροντίζουν ευάλωτα άτομα πρέπει να είναι σε επιφυλακή και να τους παρέχουν τακτική υποστήριξη και ενυδάτωση.
Δεν πρέπει επίσης να παραβλέπουμε τις ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις ενός παρατεταμένου καύσωνα. Η έντονη δυσφορία, η κόπωση, ακόμη και η ευερεθιστότητα μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεση και τη συμπεριφορά μας. Οι πόλεις, εξαιτίας του φαινομένου της θερμικής νησίδας (το οποίο και θα αναλύσουμε σε νεότερο άρθρο), διατηρούν ακόμη υψηλότερες θερμοκρασίες, επιβαρύνοντας περισσότερο την καθημερινότητα των κατοίκων τους. Είναι, συνεπώς, επιτακτική ανάγκη να λαμβάνονται και μέτρα δημόσιας υγείας, όπως η δημιουργία ψυχρών καταφυγίων και η ενημέρωση του πληθυσμού μέσω των μέσων ενημέρωσης και των δημοτικών αρχών.
Καθώς το φαινόμενο του καύσωνα γίνεται ολοένα και συχνότερο στη χώρα μας, η καλλιέργεια περιβαλλοντικής και κλιματικής συνείδησης κρίνεται απαραίτητη. Η προσωπική ευθύνη, σε συνδυασμό με την οργανωμένη πολιτική προστασία, μπορεί να μειώσει τις επιπτώσεις τέτοιων καιρικών φαινομένων και να σώσει ζωές.
Η ζέστη του καλοκαιριού είναι φυσική – αλλά ο καύσωνας είναι κάτι πολύ παραπάνω. Ας ενημερωθούμε, ας προστατευτούμε και ας βοηθήσουμε και τους γύρω μας να το κάνουν.
Επιμέλεια άρθρου:
Δ. Ντόβας, Προγνώστης καιρού με πιστοποίηση από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο
Όλες οι καιρικές εξελίξεις βρίσκονται εδώ! Βρείτε αναλυτικά όλες τις προγνώσεις μας μέσα από την ιστοσελίδα μας ή από το instagram @weathercompass.gr .
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) weathercompass.gr.
