Ο παρατεταμένος θερμικός θόλος και το κύμα καύσωνα που επικράτησαν σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης καταρρέουν – έστω και προσωρινά – και αναμένεται να αντικατασταθούν από πολύ ψυχρότερες αέριες μάζες. Ιδιαίτερα έντονα καιρικά φαινόμενα αναμένεται να εκδηλωθούν στην Κεντρική Ευρώπη, συνοδευόμενα από ισχυρές καταιγίδες, χαλαζοπτώσεις, πλημμύρες και καταστροφικούς ανέμους.
Η αιφνίδια αλλαγή του καιρού έρχεται έπειτα από μια μακρά περίοδο ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών σε μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής ηπειρωτικής ενδοχώρας τις τελευταίες εβδομάδες. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, πολλές χώρες και εκατοντάδες μετεωρολογικοί σταθμοί κατέγραψαν νέα ρεκόρ υψηλότερης θερμοκρασίας για τον Ιούνιο, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις καταρρίφθηκαν και ρεκόρ Ιουλίου. Το κύμα καύσωνα χαρακτηρίζεται ως ιστορικό.
Ο θερμικός θόλος, ο οποίος παγίδευσε μια εξαιρετικά θερμή αέρια μάζα κάτω από αυτόν, χάνει πλέον τη δυναμική του και καταρρέει. Η αλλαγή αυτή προκαλείται από την ανάπτυξη αντικυκλώνα (blocking High) πάνω από τον Βόρειο Ατλαντικό, επιτρέποντας σε μια ψυχρή εισβολή από τον βορρά να κινηθεί προς την Κεντρική Ευρώπη. Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για αισθητή πτώση της θερμοκρασίας στις αρχές της νέας εβδομάδας.
Αυτό θα δημιουργήσει έντονη θερμοκρασιακή και βαρομετρική αντίθεση ανάμεσα στο ψυχρό κύμα από τον βορρά και τον εξασθενημένο αλλά ακόμα ισχυρό καύσωνα στον νότο. Με την ενίσχυση των ανώτερων ανέμων (jet stream), που ευνοούν την ανοδική κίνηση της ατμόσφαιρας, αναμένεται να εκδηλωθούν εκτεταμένα καιρικά φαινόμενα υψηλής έντασηςέως και την Τρίτη.
Απότομη μεταβολή του καιρού: Καταρρέει ο θερμικός θόλος, ακολουθεί ψυχρή εισβολή
Η μεταβολή του καιρού είναι ήδη ραγδαία αλλά θα συνεχίσει να είναι και στις αρχές της νεας εβδομάδας, εξαιτίας της ενίσχυσης ενός ισχυρού αντικυκλώνα στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας πάνω από τον Βόρειο Ατλαντικό. Αυτό οδηγεί σε μια βαθιά ψυχρή εισβολή από τον βορρά, η οποία θα κινηθεί πολύ νότια προς την Κεντρική Ευρώπη και τη Μεσόγειο μετά την Κυριακή.
Αυτό το μοτίβο είναι τυπικό όταν ένας ισχυρός αντικυκλώνας πάνω από την ευρωπαϊκή ήπειρο καταρρέει ή διαταράσσεται, αντικαθιστάμενος από ανώτερη υφέση ή βαρομετρικό χαμηλό. Όταν συμβαίνει αυτό, είναι πιθανή η εκδήλωση έντονων καιρικών φαινομένων, τα οποία στη συνέχεια δίνουν τη θέση τους σε αισθητά ψυχρότερο καιρό.
Ο χάρτης επιφανειακής πίεσης αποτυπώνει ακόμη πιο καθαρά το αναδυόμενο διπολικό καιρικό μοτίβο· τη Δευτέρα, παρατηρείται ένα ισχυρό αντικυκλωνικό σύστημα στις Αζόρες και ένα εκτεταμένο βαρομετρικό χαμηλό πάνω από τη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη.
Δεδομένου ότι οι αέριες μάζες στο βόρειο ημισφαίριο κινούνται αντικυκλωνικά (δεξιόστροφα) γύρω από τα υψηλά και κυκλωνικά (αριστερόστροφα) γύρω από τα χαμηλά, είναι εμφανές ότι η ροή του αέρα θα είναι από βορρά προς νότο μεταξύ των δύο μεγάλων συστημάτων.
Η αέρια μάζα που θα ακολουθήσει τον πυρήνα του ανώτερου κύματος/χαμηλού θα είναι σημαντικά ψυχρότερη από ό,τι έχουμε βιώσει τις τελευταίες εβδομάδες — περίπου 5 έως 8°C κάτω από τα κανονικά επίπεδα στη στάθμη των 850 mbar (δηλαδή περίπου 1.200 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας). Πρόκειται για ιδιαίτερα ανώμαλη και σημαντική αλλαγή. Για σύγκριση, μέχρι πρόσφατα, η θερμοκρασία της αέριας μάζας στην ίδια στάθμη κυμαινόταν γύρω στους 12–15°C, επίπεδα υπερβολικά θερμά για την εποχή.
Όπως φαίνεται, τα υπολείμματα του καύσωνα θα κινηθούν ανατολικά, φτάνοντας στα ανατολικά τμήματα της Ευρώπης και την περιοχή του Εύξεινου Πόντου στα μέσα της επόμενης εβδομάδας.
Η μεταβολή της θερμοκρασίας και η αντίθεση ανάμεσα στις σημερινές εξαιρετικά υψηλές τιμές και στις προβλεπόμενες για τη Δευτέρα και Τρίτη της επόμενης εβδομάδας θα είναι ακόμη πιο δραματική.
Ενώ την Πέμπτη και Παρασκευή αυτής της εβδομάδας οι θερμοκρασίες κυμαίνονταν κατά 10–12°C πάνω από τα κανονικά επίπεδα, η σύγκριση με την Τρίτη που έρχεται αποκαλύπτει μια θεαματική πτώση: οι θερμοκρασίες προβλέπεται να είναι 6–10°C κάτω από το φυσιολογικό στα επίπεδα της επιφάνειας. Δηλαδή, έχουμε μια διαφορά σχεδόν 20°C σε διάστημα λίγων ημερών.
Από Τετάρτη και μετά, καθώς η ανώτερη ψυχρή αέρια μάζα θα μετατοπίζεται προς τα ανατολικά, οι θερμοκρασίες θα αρχίσουν σταδιακά να ανεβαίνουν ξανά, φτάνοντας τους άνω 20 έως και 30+ βαθμούς Κελσίου. Αυτό θα οφείλεται τόσο στην έντονη ηλιακή ακτινοβολία του Ιουλίου όσο και στην επιστροφή θερμής αέριας μάζας (warm plume) από τη νοτιοδυτική Ευρώπη.
Ιστορικό κύμα θαλάσσιας θερμότητας προκαλεί εκτεταμένα έντονα καιρικά φαινόμενα
Το συνεχιζόμενο ιστορικό κύμα θαλάσσιας θερμότητας στη Μεσόγειο αποτελεί μια τεράστια δεξαμενή ενέργειας για την ανάπτυξη καταιγίδων. Οι υψηλές θερμοκρασίες του νερού σημαίνουν ότι η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι πολύ μεγαλύτερη από το συνηθισμένο, ενώ οι ζεστές θερμοκρασίες του αέρα ανεβάζουν σημαντικά τα σημεία δρόσου (dewpoints).
Με θερμοκρασίες θαλάσσιου νερού που κυμαίνονται από 20 έως 30°C στο δυτικό και βορειοκεντρικό τμήμα της Μεσογείου, τα σημεία δρόσου στην Βόρεια Ιταλία θα φτάνουν περίπου στους μεσαίους 20°C.
Αυτό μεταφράζεται απευθείας σε μεγάλη διαθέσιμη ενέργεια για καταιγίδες, με το Convectively Available Potential Energy (CAPE) να εκτοξεύεται στα 2.000–3.000 J/kg, επίπεδα που χαρακτηρίζονται ως υψηλή έως ακραία αστάθεια.
Τοποθετημένα κάτω από έναν ισχυρό τζετ στριμ στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, σε συνδυασμό με το βαθύ ψυχρό κύμα, οι έντονοι άνεμοι σε μεγάλα ύψη θα υποστηρίξουν εκτεταμένη ανοδική κίνηση και εξαναγκασμό, ευνοώντας την εκδήλωση καταιγίδων.
Ο παρακάτω χάρτης παρουσιάζει τους ανέμους στα 200 mbar, με έναν χαρακτηριστικό τζετ στριμ που περιβάλλει τον πυρήνα του ψυχρού κύματος/υφέσεως. Η πιο ευνοϊκή περίοδος για εκτεταμένη καταιγιδοδραστηριότητα, από την Κυριακή έως την Τρίτη, είναι επισημασμένη με κόκκινο πλαίσιο.
Έτσι, ο συνδυασμός της υψηλής ασταθείας με τους ισχυρούς ανέμους στα ανώτερα στρώματα δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για σοβαρές καταιγίδες, που μπορεί να παράγουν όλα τα καιρικά φαινόμενα κινδύνου — από μεγάλες έως τεράστιες χαλαζοπτώσεις, καταστροφικούς ανέμους, καταιγίδες με πολύ έντονη βροχόπτωση και τροχικούς ανέμους (πυλώνες).
Ο έντονος ανεμοστρωματισμός (wind shear) την Κυριακή θα υποστηρίξει βίαιες καταιγίδες από την Ελβετία έως την Αυστρία και τη βόρεια Ιταλία. Αντίθετα, από τη Δευτέρα έως την Τρίτη, η ισχυρότερη εξαναγκαστική δράση θα ενισχύσει την ανάπτυξη καταιγίδων σε Ιταλία, Σλοβενία και βόρεια Κροατία.
Αυτό το πολυήμερο επεισόδιο έντονων καιρικών φαινομένων θα συμβάλει σε υψηλά συνολικά ύψη βροχής στην Κεντρική Ευρώπη, ειδικά γύρω από τις Άλπεις, από την Ελβετία και την Αυστρία έως τη βόρεια Ιταλία, τη Σλοβενία και τη βόρεια Κροατία.
Τοπικά, τα ύψη βροχής μπορεί να φτάσουν από 100 έως και 200 χιλιοστά, κυρίως αν σχηματιστούν συσσωματώσεις σοβαρών καταιγίδων με επόμενα κύτταρα. Για τον λόγο αυτό, η περιοχή βρίσκεται σε κίνδυνο από ισχυρές βροχοπτώσεις, αιφνίδιες πλημμύρες και κατολισθήσεις.
Ωστόσο, τα ύψη βροχής θα παρουσιάσουν μεγάλη διακύμανση, καθώς οι σοβαρές καταιγίδες θα είναι σχετικά απομονωμένες παρά την ευρεία καταιγιδοδραστηριότητα.
Πηγή: Severe Weather Europe
Επιμέλεια άρθρου:
Δ. Ντόβας, Προγνώστης καιρού με πιστοποίηση από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο
Όλες οι καιρικές εξελίξεις βρίσκονται εδώ! Βρείτε αναλυτικά όλες τις προγνώσεις μας μέσα από την ιστοσελίδα μας ή από το instagram @weathercompass.gr .
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) weathercompass.gr.
