Για εκατομμύρια χρόνια, ο παγετώνας της Ανατολικής Ανταρκτικής έκρυβε κάτω από την αδιάκοπη παγοκάλυψη του ένα γεωλογικό μυστικό. Τώρα, νέες επιστημονικές μελέτες αποκαλύπτουν εντυπωσιακά τοπία του παρελθόντος, ενώ την ίδια στιγμή μυστηριώδη ραδιοσήματα από το εσωτερικό του πάγου αναστατώνουν την επιστημονική κοινότητα.
Καλυμμένη από πάγο εδώ και περίπου 34 εκατομμύρια χρόνια, η Ανταρκτική παραμένει ένα από τα πιο αινιγματικά και ανεξερεύνητα σημεία του πλανήτη. Μια πρόσφατη επιστημονική ανακάλυψη φέρνει στο φως μια νέα πτυχή της γεωλογικής της ιστορίας, αποκαλύπτοντας επίπεδες επιφάνειες που διασώθηκαν κάτω από το στρώμα πάγου στην ανατολική ακτή.
Χάρη στη χρήση ραδιοηχητικής ανίχνευσης, επιστήμονες εντόπισαν τεράστιες εκτάσεις με εξαιρετικά επίπεδες επιφάνειες, που καλύπτουν περίπου το 40% της ακτογραμμής των 3.500 χιλιομέτρων της Ανατολικής Ανταρκτικής. Σύμφωνα με τους ερευνητές, πρόκειται για απομεινάρια αρχαίων τοπίων, τα οποία διαμορφώθηκαν πριν από περίπου 80 εκατομμύρια χρόνια, όταν η ήπειρος αποσπάστηκε από την Αυστραλία.
«Το υπέδαφος κάτω από τον παγετώνα της Ανατολικής Ανταρκτικής είναι ένα από τα πιο μυστηριώδη όχι μόνο στη Γη, αλλά και σε ολόκληρο το ηλιακό σύστημα», δήλωσε ο Δρ Guy Paxman από το Πανεπιστήμιο του Durham, επικεφαλής της μελέτης.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Geoscience, αποκαλύπτει ότι οι παγετώνες που κινούνται πάνω από αυτές τις περιοχές το κάνουν με βραδύτερο ρυθμό. Οι επίπεδες επιφάνειες φαίνεται να λειτουργούν ως «φυσικά φρένα» για τη ροή του πάγου – μια διαπίστωση κρίσιμη, καθώς η Ανατολική Ανταρκτική διαθέτει αρκετό πάγο ώστε να προκαλέσει άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά 52 μέτρα σε περίπτωση πλήρους τήξης.
Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι οι περιοχές αυτές παραμένουν σχεδόν ανεπηρέαστες από τη διάβρωση εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Η επιστημονική ομάδα σχεδιάζει τώρα γεωτρήσεις για να συλλέξει δείγματα και να προσδιορίσει πότε ακριβώς καλύφθηκαν για τελευταία φορά από πάγο, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ιστορικό των παγετωδών μεταβολών στην ήπειρο.
«Το πώς ο πάγος ανταποκρίνεται στην κλιματική θέρμανση εξαρτάται άμεσα από το τοπίο στο οποίο βρίσκεται», σημείωσε ο καθηγητής Neil Ross από το Πανεπιστήμιο του Newcastle.
Παράξενα σήματα και σωματίδια πέρα από τη φυσική
Την ώρα που οι γεωλόγοι μελετούν το αρχαίο ανάγλυφο της Ανταρκτικής, μια άλλη ομάδα επιστημόνων καταγράφει δεδομένα που αψηφούν τις υπάρχουσες θεωρίες της φυσικής. Το σύστημα ANITA (Antarctic Impulsive Transient Antenna), που έχει σχεδιαστεί για να ανιχνεύει νετρίνα – σωματίδια σχεδόν άυλα που σπάνια αλληλεπιδρούν με την ύλη – κατέγραψε ραδιοσήματα που προέρχονται από απρόσμενες κατευθύνσεις κάτω από τον πάγο.
«Τα ραδιοκύματα που καταγράψαμε είχαν πολύ απότομες γωνίες, περίπου 30 μοίρες κάτω από την επιφάνεια, κάτι που δεν εξηγείται με βάση τα πρότυπα της σωματιδιακής φυσικής», ανέφερε η Δρ Stephanie Wissel, αστροφυσικός από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια.
Η ανακάλυψη, που παρουσιάστηκε στο Physical Review Letters, ανοίγει το ενδεχόμενο ύπαρξης άγνωστων μορφών ύλης ή νέων σωματιδίων, πιθανώς ακόμα και συνδεδεμένων με τη σκοτεινή ύλη – την υποθετική και αόρατη ουσία που πιστεύεται ότι καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του σύμπαντος.
Προς το παρόν, η προέλευση των σημάτων παραμένει ανεξήγητη, και οι επιστήμονες ερευνούν κάθε πιθανό σενάριο. Από φυσικά φαινόμενα έως εντελώς νέες διαστάσεις στη φυσική, η Ανταρκτική συνεχίζει να προκαλεί την ανθρώπινη κατανόηση.
Η Ανταρκτική στο σταυροδρόμι της επιστήμης και του μυστηρίου
Από τα αρχαία τοπία που κρύβονται κάτω από στρώματα πάγου εκατομμυρίων ετών, μέχρι τα ανεξήγητα σήματα που διαπερνούν τη σιωπή της παγωμένης ηπείρου, η Ανταρκτική παραμένει ένα εργαστήριο της φύσης και της επιστήμης.
Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, κάθε νέα ανακάλυψη φέρνει στο φως όχι μόνο γνώσεις για το παρελθόν της Γης, αλλά και ενδείξεις για το πώς θα εξελιχθεί το μέλλον σε έναν πλανήτη που θερμαίνεται.
Όλες οι καιρικές εξελίξεις βρίσκονται εδώ! Βρείτε αναλυτικά όλες τις προγνώσεις μας μέσα από την ιστοσελίδα μας ή από το instagram @weathercompass.gr .
